Everything I Have
(Chapter 1)
By: Joemar Ancheta
(From: hotpinoyparkzonestories)
Masarap magmahal sa
taong mahal ka. Iyon bang kaya niyang ibigay sa iyo ang lahat ng gugustuhin mo.
Handa niyang gawin ang lahat ng hiling mo. Titiisin ang lahat, isakripisyo at
kalimutan ang pansarili niyang kaligayahan. Sabi nila, masuwerte ka kung may
darating na ganitong pag-ibig sa iyong buhay. Sabi din nila minsan din lang ito
darating at kung pakakawalan mo maaring hindi na muli pang darating. Paano nga
ba ako maniniwalang may ganoong pag-ibig sa tulad kong lumaki lang sa isang
liblib na purok sa dulo ng Pilipinas.
Magsasaka ang
tatang ko, magsasakang walang sariling lupa dahil binabayaran lamang siya
araw-araw. Lahat ng puwedeng iutos sa kaniya ay ginagawa niya kapalit ng 40
pesos niyang kinikita. Noong bata ako, ang 40 pesos na iyon na kaniyang
pinagpaguran sa maghapon ay tama din lang para sa kaniyang bisyong alak at
sigarilyo. Kung may maiiwan doon ay siya naman naming pambili ng kailangan sa
kusina. Basta hindi dapat maisakrpisyo ang alak niya at sigarilyo dahil
katwiran nga naman niya ay siya ang nagpagod kaya nararapat lang na sa kaniya
mapunta.
Si Nanang naman
hayop din kung manigarilyo. Tambutso ang bunganga sa paninigarilyo at
sinasabayan din niya ang Tatang sa pag- inom ng alak. Hindi nga lang sila
magkaharap kung tumoma ngunit pagsapit ng gabi, kapwa na sila lasing at
magkakaroon ng mahabang sumbatan sa nangyayari sa buhay namin. Hindi ko
naranasan yung lumaki na pinapaliguan ng mga magulang. Basta, nang nagkaisip
ako, ang alam ko ay kasama ako ng mga hubu’t hubad na mga batang nagtatampisaw
sa ilog na para bang hindi sila natatakot na ako’y malunod o tangayin ng agos
ng ilog.
Kapag kainan naman
ay lalagyan na lang ni nanang ng kanin ang pinggan ko, hahaluan ng mantika o
kaunting asin o kaya ay bagoong, sarap na sarap na ako doon. Kung sa umaga
naman ay masaya na ako kung may kape na isasabaw ko sa aking kanin. Pista na
nga ring maituturing kung may ginisang sardinas na ihahain.
Mula nagkaisip ako
ay natutulog akong tanging pagbubungangaan at walang kamatayang diskusyon ang
aking naririnig mula sa mga lasing kong nanang at tatang. Hindi ko nakitang
naglambingan sila. Kung hindi sila lasing sa tanghali, tama na yung pag-uusap
nila tulad ng pagtatanong ni tatang kung may sinaing na at kung ano ang
nalutong ulam. Sasagutin naman ni nanang na tignan na lang ni tatang sa kusina
kung ano ang nakahanda doon at kainin kung anong meron dahil hindi naman sila
mayaman.
Walang kuryente pa
noon ang baryo namin kaya noong edad anim na taong gulang lang ako ay nakapaa
pa ako sa madilim at masukal na daan para makidayo at makipanood sa betamax ng
may kaya at may sariling generator sa kabilang baryo. Kung may dalawang piso
kang pambayad, papapasukin ka sa loob at kalimitan naman ay wala akong pera
kaya naghahanap ako ng butas na puwede kong silipan para lang mapanood ko si
Jackie Chan, si Robin Padilla, Philip Salvador, Rudy Fernandez, Bong Revilla at
si Fernando Poe Jr.
Ngunit isang araw,
nang muli akong pumuwesto doon sa sinisilipan ko ay nasarhan na iyon ng
napakakapal nilang kurtina kaya sinikap kong pumuslit para makapasok sa loob na
hindi nagbabayad. Kapapasok ko pa lamang sa ay bigla na lang hinila ang aking
manipis at maduming puting sando at narinig ko pa ang pagkapunit.
“Balak pang
pumuslit ng hayop na ‘to!” wika ng may-ari.
Hinila ako palabas
saka pabagsak na isinara ang pintuan. Pakiramdam ko noon ay parang hindi ako
tao katulad ng mga nanonood sa loob. Dahil ba sa wala akong pera kaya wala na
din akong karapatang mapanood ang pinapanood nila? Umaatungal ang aso sa labas
ng bahay nila. Nabuksan muli ang pintuan nila at napangiti ako. Akala ko ako
ang papapasukin pero kinarga ng may ari ang tuta saka tumingin sa akin.
“Ano pang ginagawa
mo dito? Umuwi ka na sa kubo niyo, hoy!”
Pagkatapos no’n ay
pumasok na siya kasama ng aso. Mabuti pa yung aso kinarga at ipinasok sa loob,
ngunit ako na tao pinapalayas na masahol pa sa hayop. Bago ako umalis ay nakita
ko ang pinagkakainan ng aso, May pansit at ilang buto ng pritong manok na
madami pang laman na sa katulad kong mahirap lang ay ulam na din iyong
maituturing. Napabuntong-hininga ako. Iisa ang tumatakbo sa isip ko no’n,
naiinggit ako sa aso nila. Mas hamak pang masuwerte siya kaysa sa akin.
Pagdating ko sa
bahay ng gabing iyon ay nakita ko na namang nagrarambulan ang aking mga
magulang. Umupo ako sa unang baitang ng hagdanan namin. Sanay na kasi ako sa
kanilang sigawan at sakitan. Kung dati umiiyak ako sa tuwing nag-aaway sila,
ngayon ay parang drama na lang iyon sa AM radio station na paulit-ulit kong
pinapakinggan.
Dahil malapit lang
ang school sa amin ay sinabi ko kay nanang na mag-aaral din ako katulad ng mga
kapit-bahay namin. Walong taong gulang na kasi ako noon pero hindi pa ako
marunong bumasa at sumulat dahil hindi naman ako nag-aaral. Mabuti na lang at
magaling ang utak kong pumik-up. Nakikinig ako sa mga usapan nila kung nanood
kami at tinatandaan ko ang mga mukha at pangalan ng mga artistang napapanood
ko.
“Kung gusto mong
mag-aral, magtrabaho ka. Mag-ipon ka para sa pasukan ay makapag-aral ka. Ako
nga, di marunong magsulat at magbasa, tatang mo lang ang marunong niyan dahil
noong panahon namin dito ay hindi uso yang pag-aaral na iyan. Malaki ka na,
alam mo na kung ano ang nakabubuti sa iyo.” Iyon ang tinuran ni nanang noon.
Dahil gusto ko
talagang mag-aral ay sinimulan kong pumunta ng bukid. Kung binabayaran si
tatang sa mabibigat na trabaho, ako naman ay sa magagaan lang tulad ng
paglilinis sa pilapil, pamumulot ng mga kuhol at ilalagay sa isang sako dahil
nga kinakain ng kuhol na ito ang malilit na sibol ng tumutubong palay. Ang
bayad ko noon na 10 piso sa buong maghapon na nasa putikan sa gitna ng
matinding sikat ng araw ay iniipon ko para sa susunod na pasukan ay
makapag-aaral na ako.
Habang ako noon ay
nasa bukid na at nagtatanim ng palay ay madadaanan ako ng mga naka-uniform na
mga kalaro ko at may mga bag papasok sa paaralan. Pag-uwi nila sa hapon ay
naroon parin ako sa gitna ng putik samantalang sila ay nagkakantahan at
naglalaro sa daan pauwi sa kanilang mga bahay. Naiingit ako noon lalo pa’t ang
ilan sa mga kalaro ko ay inihahatid pa ng kanilang mga magulang at sinusundo
kapag uwian. Hindi naman sila mayaman, mahirap lang din sila kagaya ko ngunit
nag-aaral sila at tahimik ang kanilang bahay sa gabi maliban sa malulutong
nilang mga tawanan.
Bakit ako parang
walang nagmamahal sa akin? Bakit ako, parang ulila kahit buhay na buhay pa ang
aking mga magulang? Bakit ni minsan hindi man lang kami nagtatawanan sa bahay?
Dahil may
kaluwangan ang likod bahay ay sinikap kong humingi ng mga buto ng talong,
kamatis at iba pang mga gulay sa mga kalaro ko na may mga ganoong nabubulok na
gulay sa bakuran nila. Kapag kasi tapos na ang taniman ay bihira na rin ang
nangangailangan ng babayaran na magtratrabaho sa bukid kaya iyon na ang naisip
kong gawin habang maghihintay naman ng anihan ng palay. Magsisiyam na taong
gulang na kasi ako sa pasukan.
Sa pagdaan ng
panahon ay mabilis namang lumaki ang mga pananim kong gulay na para bang
nakikisama sa akin ang kapalaran kahit wala akong pataba at tubig lang sa ilog
ang pinapandilig ko araw-araw. Nang namunga naman ay naging problema ko kung
kanino ko iyon ibebenta dahil halos lahat ng mga kapit-bahay namin ay may mga
gulay din sa likod-bahay nila. Maliban sa mga ilang tamad na walang ginawa
kundi magtsismisan at maglaro ng baraha.
Naisip kong dalhin
ang mga bunga ng talong, ampalaya, sitaw at kamatis sa bayan. Higit dalawang
oras ko din nilalakad iyon sa masukal na kagubatan at talahiban bago marating.
Kung dadaan kasi ako sa daanan ng mga sasakyan ay aabutin ako ng tatlong oras
kaya doon ako sa shortcut dumadaan. Nahihirapan ako noong magbilang lalo na sa
pera kaya minsan binubungangaan ako ng mga bumibili sa isang bayong lang na
gulay na paninda ko.
Presko kasi ang mga
paninda ko kaya sa akin bumibili ang ilan pero dahil sa bakuran lang ako
nagtanim kaya ilang araw uli ako maghihintay bago magkabunga parat itinda.
Sa harap ng parlor
ng isang baklang parang babae ako noon nagtitinda. Sa akin din siya bumibili at
napansin nga niyang hindi ako marunong magsukli. Nang minsang wala siyang
ginugupitan ay tinawag niya ako sa loob. Wala na akong ibebenta noon.
“Anong pangalan mo
balong?”
“Mario po. Kayo
po?”
“Champagne. Tawagin
mo akong ate Champagne. Hindi ka ba nag-aaral? Tiga saan ka ba?”
“Hindi pa po ako
nag-aral e. Katunayan nga po, nahihirapan pa akong magbilang. Pangalan ko nga
po hindi ko alam isulat.”
“Wala ka bang mga
magulang?”
“Meron po.”
“Pero bakit ka
pinapabayaan ng ganiyan? Ilang taon ka na?”
“Sabi po ni nanang,
walong taong gulang na ako. Malapit na daw ako maging siyam.”
“Gano’n e parang 12
years old na sa tangkad mo ah. Guwapo kang bata ka. Gusto mo turuan kitang
magbilang at isulat ang pangalan mo? Sandali at kukuha ako ng lapis at papel.”
Iyon ang
kauna-unahang pagkakataon na naturuan akong magbilang. Sa higit isang oras ding
pagturo ni Ate Champagne sa akin na magsulat ay tuluyan ko ng alam kung paano
isulat ang buong pangalan kong Mario Bautista. Pag-uwi ko ay ibinigay na din sa
akin ni Ate Chapagne ang kaniyang lapis at papel. Kaya nang umuwi ako at
pagkatapos kong diligan ang aking mga gulay ay wala akong ginawa kundi ang
isulat ng paulit-ulit ang aking pangalan.
Nang pasukan na ay
pumunta ako sa bayan para bumili ng mga kakailanganin ko sa pag-aaral.
Sinamahan ako noon ni ate Champagne na bumili ng aking mga gamit at tuwan-tuwa
akong umuwi noon na dala ang aking mga gagamitin sa pag-aaral. Pinakita ko kay
tatang ngunit nasaktan lang ako sa sinabi niya sa akin.
“Akala mo naman may
mararating ka sa aral-aral na ‘yan. Doon din lang naman sa bukid ang bagsak mo.
Basta ito ang tandaan mo bata ka ha? Pagdating diyan sa pag-aaral na iyan ay
wala kang mahihintay sa akin na kahit anong suporta. Wala akong pakialam at
huwag na huwag kang hihingi ng tulong sa akin diyan sa diayskeng pag-aaral mo!
Kita mong naghihirap na tayo iyan pa ang inaatupag mo. Do’n sa bukid ka
nababagay o kung hindi naman ay diyan sa gulay mo sa likod ang asikasuhin mo
nang may malamon ka. Tignan lang natin kung hanggang kailan ka tatagal diyan sa
buwisit na pag-aaral na iyan.”
Gusto ko siyang
sagutin noon pero kinuha ko na lang uli ang mga gamit kong may luha sa mga
matang pumasok sa loob ng aming kubo. Pinangako ko sa aking sarili na pagdating
ng araw, magsisisi siya sa mga sinabi niya. Ipapamukha ko sa kaniyang hindi ako
matutulad sa kanila ni Nanang.
Pagdating ni nanang
galing sa pagtotong-its ay hiningan niya ako ng perang pambili daw niya ng
sigarilyo niya. Ayaw ko sanang bigyan dahil baka kukulangin ako ng mga
kakailanganin sa school pero ayaw ko din naman mapagalitan ako. Inisip ko na
lang na dodoblehin kong magtrabaho kapag wala akong pasok tulad ng Sabado at
Linggo. Nakita niya ang mga gamit ko sa school at may sinabi din siyang hindi
ko nagustuhan.
“Taas ng ambisyon.
Tignan lang natin kung saan din ang bagsak mong bata ka.”
Sa gabing iyon ay
napaiyak ako sa tinutulugan ko. Pakiramdam ko noon ay hindi ko sila mga
magulang. Wala akong nararamdamang pagmamahal at pagmamalasakit. Parang sa
buong buhay ko ay nabuhay na lang ako sa awa ng Diyos. Ngunit lahat ng mga
sinabi nila ay ginawa kong challenge para magtagumpay ako.
Unang araw noon sa
paaralan at nakita ko ang kaibahan ng mga kaklase ko sa akin. Magara ang
kanilang mga sapatos at damit ngunit mangilan-ngilan din lang kaming
nakatsinelas lang at may suot na mumurahin at hindi plantsadong uniform.
Masarap ang baon nila tuwing recess samantalang ako ay lumalabas lang para
uminom ng tubig sa poso at bumabalik na ako sa loob ng aming silid-aralan para
mag-aral at hihintayin ang pagbalik ng aking mga kaklase. Lahat sila ay may mga
kaibigan, barkada, tropa. Bakit ako wala? Iyon ba ay kasama ng sumpa kung
mahirap ka? Walang gustong makipagkaibigan sa iyo dahil wala kang baon, wala
kang magarang suot na damit at wala kang maikukuwentong mga bagong napanood na
pelikula o kaya ay mga bagong laruan?
Ngunit alam kong
may isa akong puwedeng magamit para isang araw ay magbabago din ang tingin ng
lahat sa akin. Iyon ay ang aking talino. Ilang buwan pa lamang noon ay magaling
na akong magbasa. Nagugulat ang mga guro sa bilis kong matuto. Ngunit dahil
mahirap lang ako at hindi din kilala ang mga magulang ko, kaya hindi ako
nakakapasok sa mga nakakakuha ng mga parangal. Ngunit alam ko at alam ng mga
kaklase ko na ako ang pinakamatalino sa klase.
Walang tanong ang
teacher ko na hindi ko masagot. Pero para sa akin, hindi naman importante iyon,
ang mahalaga ay masaya akong pumapasok, marami akong natutunan at dumami na din
ang mga kabigang nagapapatulong sa akin. Grade four na ako noon nang maisipan
ng isa sa mga guro kong ipalista ako para sa acceleration program ng public
school sa mga may edad at matatalinog mag-aaral. Sa awa ng Diyos ay pumasa ako
at isang araw pagpasok ko sa school ay grade six na agad ako.
Maliban sa guro
kong nagpalista sa akin para maaccelerate at sa prinicipal namin dahil isang
karangalan nga naman na galing sa paaralan niya ang nag-top sa buong Region II
sa acceleration program ay wala ng ibang natuwa pa. Kahit gaano kasaya ako
noong umuwi para ibalita ko sa mga magulang ko ang nangyari ay parang wala lang
sa kanila ang lahat. Hindi pinansin ang ibinalita ko at ganito lang ang sagot
ng mahaba at puno ng excitement kong kuwento.
“Bilhan mo nga ako
ng Gin diyan kina Aling Delia. Bilisan mo. Kung may pera ka, bumili ka na din
kahit tatlong stick lang ng sigarilyo.”
Gano’n lang iyon.
Akala ko ang pagiging dukha ko lang ang problema noon. Para sa akin, iyon ay
kaya ko sanang solusyunan dahil kaya kong pagtiiisan ang lahat. Kumbaga alam
kong darating ang araw na kaya kong hanapan ng kasagutan basta masipag ka lang
at madiskarte sa buhay. Ngunit habang nagkakaedad ako ay mas lalo akong
naguguluhan. Mas lalo akong nagtatanong kung ano itong gumugulo sa akin.
Kung nagagawi ako
sa ilog para magsalok ng pandilig ko sa aking gulay at naabutan ko si Kuya
Berto na kapitbahay ko na may maskuladong katawan. Naaliw akong panoorin siyang
sinasabon ang buo niyang katawan. Napapalunok ako sa tuwing nakikita ko ang
bumubukol sa kaniya. Sa tuwing pumupunta ako sa parlor ni Ate Champagne at
pinababantay niya ako dahil may bibilhin siya ay nanginginig akong buksan ang
mga magazine niyang may mga hubad na artista sa mga bold movies noong dekada 90
tulad nina Leandro Baldemor, Isko Moreno at tinitigasan ako kapag tinititigan
ko si JC Castro sa malaking litrato niya na nakikita sa gitna ng magazine na
ang suot ay manipis lang na putting brief.
Iba iyon sa
kadalasang paksa ng usapan nina Richie na kaklase ko noong grade six na ako.
Hindi iyon katulad sa dinadala niyang litrato na litaw na litaw ang suso nina
Ina Raymundo, Ynez Venerazion o kaya ay si Rosanna Roces. Bakit hindi ako
tinitigasan sa kanilang mga pinag-uusapan? Bakit parang wala akong libog na
maramdaman nang minsang gusto kong gayahin ang kuwento ni Richie na ilalagay
lang sa banyo niya yung hubad na picture ni Rosanna Roces tapos lalagyan ng
sabon o shampoo ang kaniyang kamay at iimaginin niyang naroon si Rosanna at
kasex niya ito sa kaniyang utak.
Bakit kahit anong
gusto kong pilit ay tanging si Kuya Berto na kapitbahay namin, si JC Castro at
nang lumaon ay si Richie na mismo ang lamang ng aking utak sa tuwing nilalaro
ko ang aking kargada. Doon na ako natakot. Doon na ako nag-alala ng husto.
Bakla ba ako? Isang Linggo na lang noon ay gragraduate na ako ng grade six.
Labintatlong taong gulang na ako noon at bagong karanasan sa akin ang
pagmamasturbate. Iyon bang sarap na sarap pa akong hinahagod ang aking kargada
gamit ang pinabulang sabong panlaba namin. Nagkaroon kasi ako ng pagkakataong
ipuslit ang isang lumang magazine ni Ate Champagne na centerfold si JC Castro
na sobrang pinagpapantasyahan ko noon.
Walang tao sa bahay
dahil alam kong nasa bukid si tatang at si nanang naman ay nasa lamay sa may
patay malapit sa bahay. Binasa ko ang kamay ko ay nilagyan ng kaunting sabong
panlaba. Hinubad ko ang short ko at ipinatong ang magazine na ang naroon ay ang
malaking picture ni JC. Nag-imagine muna ako at nang galit na galit na ang
aking kargada ay sinimulan kong laruin iyon. Malapit na ako noong labasan ng biglang
pumasok si tatay sa aming kubo. Huli na para itago ang kababuyang ginagawa ko
dahil tumalsik ang aking malinaw-linaw pang tamod. At dahil sa nanghihina ako
ay wala na akong pagkakataon itaas ang aking short, itago ang nilalabasan kong
kargada at itago ang pinagpapantasyahan kong malaswang babasahin. At noon,
dahil doon, nag-umpisa na akong pahirapan, hindi lang ng aking pagiging dukha
kundi ang katotohanang ako’y isang bakla.
-----o0o-----
Isang pananakit ng
isang ama sa isang anak na sinundan ng unang pagkabigo ko sa una kong pag-ibig
ang susunod ninyong matutunghayan.
Itutuloy……………..
